Od 01 stycznia 2024 roku w Polsce obowiązywać będzie tzn. opłata konsumencka, która jest wynikiem znowelizowanej ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 roku o gospodarowaniu niektórymi odpadami z tworzyw sztucznych oraz rozszerzonej odpowiedzialności podmiotów wprowadzających ich do obiegu, jak również użytkowników końcowych. Zmiany w ustawie są rezultatem wdrożenia unijnej dyrektywy z dnia 5 czerwca 2019 r., określanej jako dyrektywa SUP.
Nowe regulacje dotyczą większości produktów jednorazowego użytku takich jak np.: patyczków higienicznych, czy wyrobów tytoniowych, jednak nowe obostrzenia najbardziej odczują punkty gastronomiczne oferujące dania na wynos. Przedsiębiorcy działający w tej branży będą musieli od teraz prowadzić ewidencję nabytych i wydanych opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (w tym opakowań powlekanych tworzywami sztucznymi) oraz składać roczne sprawozdania w systemie BDO.
Dlatego w niniejszym tekście skupimy się na analizie fragmentu ustawy, który odnosi się do handlu powszechnie stosowanymi w gastronomii opakowaniami jednorazowego użytku:
- Produkty objęte opłatą SUP
- Opłata konsumencka
- Alternatywne produkty bez opłaty SUP
- Obowiązek prowadzenia sprawozdania w BDO
Produkty objęte opłatą SUP
Warto rozpocząć od tego, czym według ustawy jest tworzywo sztuczne?
To materiał, który:
- składa się głównie z polimeru lub polimeru połączonego z inną substancją
- jest wykonany z chemicznie zmodyfikowanego polimeru pochodzenia naturalnego,
- jest substancją biopochodną, kopalnianą lub syntetyczną,
- jest substancją, które nie występują naturalnie w środowisku, a ulega biodegradacji.
Tworzywem sztucznym nie są:
- polimery naturalne, których struktura chemiczna pozostała niezmieniona
Dyrektywa SUP nie określa żadnego progu procentowego dotyczącego zawartości tworzywa sztucznego w całkowitej masie materiału, z którego wykonane jest opakowanie. Dlatego, na przykład, kubek papierowy, powlekany cienką warstwą folii PE, jest traktowany jako opakowanie jednorazowe zawierające tworzywo sztuczne. Taki produkt podlega opłacie konsumenckiej, tak samo, jak kubek plastikowy wykonany w 100% z tworzywa sztucznego.
Opłata konsumencka
Według definicji zawartej w ustawie, opakowanie jednorazowego użytku to produkt zaprojektowany w taki sposób, który uniemożliwia jego wielokrotne użycie. Każda sztuka takiego produktu wykonanego z tworzywa sztucznego podlega opłacie konsumenckiej w wysokości:
- 0,20 zł za kubki na napoje, w tym pokrywki i wieczka
- 0,25 zł za pojemniki na żywność
Opłata konsumencka nałożona jest na przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego i hurtowego, jak również na punkty gastronomiczne, w których wykorzystywane są opakowania jednorazowego użytku. Użytkownikiem końcowym, który musi uiścić opłatę, jest podmiot nabywający produkty jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na potrzeby własne, a nie przeznaczony do dalszej odsprzedaży.
Alternatywne produkty bez opłaty SUP
Dobrą alternatywą są wszelkie produkty wielorazowego użytku, które posiadają certyfikat wystawiony przez producenta, świadczący o możliwości ich wielokrotnego wykorzystania. Aktualnie działamy, aby wprowadzić do sprzedaży jak najwięcej produktów wielorazowych. Na naszej stronie możesz już znaleźć sztućce wielorazowe, które nie podlegają opłacie SUB, jak również opakowania jednorazowe, sztućce drewniane, kubeczki papierowe, które wykonane są w 100% z materiałów naturalnych, takich jak trzcina cukrowa, drewno, celuloza.
Obowiązek prowadzenia sprawozdania w BDO
Nowelizacja ustawy zobowiązuje przedsiębiorców prowadzących handel detaliczną i hurtową oraz przedsiębiorców z branży gastronomicznej, w tym również właścicieli automatów vendingowych do prowadzenia ewidencji nabytych i wydanych opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Rejestracja obejmuje opakowania przeznaczone na napoje i żywność.
Przedsiębiorcy muszą przechowywać informacje zawarte w rejestracji przez pięć lat, licząc od zakończenia roku kalendarzowego, do którego się odnoszą. Dodatkowo zobowiązani są do prowadzenia rejestracji i składania corocznych raportów dotyczących produktów, opakowań i zarządzania odpadami w ramach systemu BDO.
W przypadku przedsiębiorcy zarządzającego więcej niż jedną jednostką gospodarczą konieczne jest wykonanie oddzielnej rejestracji dla każdej z nich. Brak lub niewłaściwe prowadzenie rejestracji przez odpowiedni okres może skutkować nałożeniem kary pieniężnej w wysokości od 500 zł do 20 000 zł przez wojewódzkiego inspektora Inspekcji Handlowej. Taka sama kara będzie dotyczyła przedsiębiorców, którzy nie pobierają opłat od użytkowników końcowych, do których są zobowiązani. Nieuwzględnienie obowiązku pobrania opłaty lub jej niewłaściwe naliczenie może skutkować nałożeniem dodatkowej opłaty w wysokości 50% zaległej kwoty, decyzją marszałka województwa.
